آیا می‌دانید که تقریباً از هر شش نفر در سطح جهان، یک نفر در طول زندگی خود به اختلالات عصبی مبتلا می‌شود؟ این آمار چشمگیر اهمیت حیاتی استراتژی‌های مؤثر در زمینه سلامت مغز و مداخله زودهنگام را نشان می‌دهد. اختلالات عصبی مانند آلزایمر، سکته مغزی و اسکلروز چندگانه، نه تنها بر کیفیت زندگی فردی تأثیر می‌گذارند، بلکه بار قابل توجهی بر سیستم‌های بهداشتی جهانی نیز می‌گذارند. پرداختن به سلامت مغز برای بهبود رفاه عمومی و کاهش شیوع این شرایط ناتوان‌کننده ضروری است.
اختلالات عصبی همچنان به‌عنوان عوامل مهم در کاهش سال‌های زندگی با کیفیت بالا شناخته می‌شوند و به سلامت جهانی از طریق شرایطی مانند سکته مغزی، میگرن، آلزایمر، مننژیت و صرع آسیب می‌زنند. خوشبختانه، درصد قابل توجهی از این موارد قابل پیشگیری است. به‌ویژه، 90% از سکته‌های مغزی، 40% از موارد زوال عقل و 30% از صرع‌ها قابل پیشگیری هستند، و اقدامات پیشگیرانه مؤثری برای شرایطی مانند میگرن، اختلالات سردرد و عفونت‌های عصبی وجود دارد.
در این راستا، فدراسیون جهانی عصب‌شناسی (WFN) هر ساله در تاریخ 22 جولای (یک مرداد)، روز جهانی مغز را برگزار می‌کند. هدف این روز افزایش آگاهی درباره بیماری‌های مغزی، ترویج آموزش و حمایت از سلامت مغز، و کاهش نابرابری‌ها در دسترسی به درمان برای افراد مبتلا به اختلالات عصبی است.
فدراسیون جهانی نورولوژی (WFN) یک سازمان بین‌المللی است که با هدف ارتقاء علوم عصبی و بهبود مراقبت‌های پزشکی در زمینه نورولوژی در سال 1957 تأسیس شد. این سازمان به عنوان یک نهاد پیشرو در عرصه تحقیق و آموزش در حوزه اختلالات عصبی با هدف ایجاد آگاهی در مورد علم عصب‌شناسی و سلامت مغز و با همکاری بیش از 120 انجمن ملی نورولوژی و متخصصان از سراسر جهان، به ترویج دانش علمی، ارتقاء آموزش و تقویت دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی نورولوژیک کمک می‌کند. این سازمان همچنین به برگزاری کنفرانس‌ها، کارگاه‌ها و کمپین‌های جهانی برای افزایش آگاهی و پیشگیری از اختلالات عصبی پرداخته و تلاش می‌کند تا استانداردهای بالایی را در زمینه سلامت مغز و اعصاب برقرار کند.
در سال 2013، کنگره جهانی عصب‌شناسی (WCN) تحت نظارت WFN، ایده برگزاری روز جهانی مغز را مطرح کرد. این ایده با حمایت گسترده مواجه شد و در فوریه 2014 هیئت امنای کنگره جهانی عصب‌شناسی تصویب کرد که هر ساله در 22 جولای روز جهانی مغز برگزار شود. از آن زمان، این روز به طور سالانه به منظور ترویج آگاهی و حمایت از سلامت مغز در سراسر جهان برگزار می‌شود.
رویداد سالانه روز جهانی مغز، هر سال بر یک موضوع خاص تمرکز دارد تا توجه جهانیان را به جنبه‌های مختلف سلامت مغز جلب کند و نیازهای بحرانی را در این حوزه مطرح کند. این تمرکز موضوعی به‌عنوان یک فرصت برای ارتقاء آگاهی عمومی، آموزش و اقدامات پیشگیرانه عمل می‌کند. از طریق این رویداد، تلاش می‌شود تا بحث‌های علمی و عمومی را حول محور مسائلی نظیر پیشگیری از اختلالات عصبی، بهبود درمان‌ها و ترویج شیوه‌های زندگی سالم برای مغز، گسترش دهد. انتخاب موضوع هر سال به‌منظور ارائه راه‌حل‌های عملی و پاسخگویی به چالش‌های خاص مرتبط با سلامت مغز انجام می‌شود و کمک می‌کند تا تلاش‌های جهانی برای بهبود وضعیت مغز و اعصاب به نتیجه برسد. در سال 2023، روز جهانی مغز یک نقطه عطف برجسته را در کمپین جهانی خود رقم زد و آگاهی در مورد معلولیت‌ها را در 123 کشور افزایش داد. این موفقیت به ایجاد یک پایه قوی برای ادامه حمایت‌ها کمک کرده است.
روز جهانی مغز 2024 به موضوع سلامت مغز و پیشگیری اختصاص دارد. فدراسیون جهانی عصب‌شناسی (WFN) با همکاری شش منطقه خود ( آفریقا، آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، آسیا و اقیانوسیه، اروپا، خاورمیانه) این ابتکار را رهبری می‌کند تا اهمیت سلامت مغز و اقدامات پیشگیرانه را ترویج کند. همچنین در رویداد امسال این سازمان، نمایندگان سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌عنوان مهمانان ویژه شرکت خواهند کرد و به بررسی برنامه اقدام جهانی بین‌بخشی (IGAP) در مورد صرع و دیگر اختلالات عصبی خواهند پرداخت.
با وجود اینکه هفته آگاهی از مغز در اسفندماه در ایران بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، روز جهانی مغز در 22 جولای نیز نیازمند توجه بیشتری است. این روز فرصت مناسبی برای جلب توجه عمومی به اهمیت سلامت مغز و اختلالات عصبی است و می‌تواند به ارتقاء آگاهی و آموزش در سطح وسیع‌تر کمک کند. در حالی که برنامه‌ها و فعالیت‌های مرتبط با این روز هنوز به اندازه کافی گسترده نیستند، توجه بیشتر به روز جهانی مغز می‌تواند به تقویت تلاش‌های پیشگیرانه، افزایش تحقیقات و بهبود دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی مغز در ایران منجر شود. این روز فرصتی است تا جامعه علمی و عمومی به اهمیت اقدامات پیشگیرانه و درمانی در حوزه سلامت مغز پرداخته و از چالش‌های موجود در این زمینه آگاه شوند.
منبع مطلب:
https://wfneurology.org/world-brain-day-2024
گردآورنده مطلب:
داود حریری، کارشناسی ارشد توانبخشی
